ชนิดของหลอดไฟ เป็นเรื่องที่ควรรู้เมื่อมีต้องการออกแบบแสงสว่างภายในบ้าน นอกจากความสวยงามของรูปทรงแล้ว คุณภาพของแสง สีของแสง รวมถึงงบประมาณในกระเป๋า จำเป็นต้องนำมาพิจารณารวมกันด้วย เพื่อทุก ๆอย่างจะได้ผสมกันอย่างลงตัว  หลอดไฟสามารถแบ่งออกได้เป็นสองกลุ่มหลัก ๆดังนี้

ชนิดของหลอดไฟ

Incandescent Lamp

หรือที่เรียกกันว่า หลอดไส้ หลักการก็คือทำการผ่านกระแสไฟฟ้าไปที่ไส้หลอด เพื่อให้เกิดความร้อนและเปล่งแสงออกมา หลอดอินแคนเดสเซนท์นี้จัดว่าเป็นหลอดที่ให้ประสิทธิภาพในการส่องสว่างต่ำที่สุด มีอายุการใช้งานสั้น แสงที่ได้จะมีสีเหลือง ซึ่งต่อมาได้มีการพัฒนาโดยทำการปรับปรุงความเพี้ยนของสีให้ดียิ่งขึ้น และให้มีอายุการใช้งานได้นานกว่าเดิม ที่โดยปกติหลอดอินแคนเดสเซนท์นี้ จะมีราคาค่อนข้างถูก การพัฒนาดังกล่าวแม้ว่าจะทำให้ราคาสูงขึ้นไปอีกเล็กน้อย แต่ก็ยังเป็นที่นิยมของผู้คนโดยทั่วไป    หลอดฮาโลเจน เป็นตัวอย่างของหลอดอินแคนเดสเซนท์ที่ได้รับการปรับปรุง จะให้แสงที่ค่อนข้างขาวกว่า และมีขนาดเล็กกว่าหลอดไส้ทั่วไป อายุการใช้งานนานกว่าแบบดั้งเดิมถึงสามเท่า แต่ก็ให้แสงที่สว่างจ้ามาก ๆทำให้เกิดเงาสะท้อนที่เข้มจัด มักมีความร้อนสูงเกิดขึ้นในเวลาที่รวดเร็ว การใช้งานหลอดประเภทนี้จึงต้องให้ความระมัดระวังสูงตามไปด้วย การเปิดทิ้งไว้เป็นระยะเวลานานโดยไม่จำเป็นจึงเป็นเรื่องที่ควรหลีกเลี่ยง

ปัจจุบันหลอดไส้ได้ถูกตั้งข้อสังเกตในทางที่ไม่ค่อยดีในหลายประเทศทั่วโลก เพราะเชื่อกันว่าจากพลังงานทั้งหมดที่ใช้ไป มีเพียง 2-3% เท่านั้นที่เปลี่ยนไปเป็นแสงสว่าง ในขณะที่อีกประมาณ 90% ถูกเปลี่ยนไปเป็นความร้อน นักวิจัยจาก MIT ได้ค้นคว้าหาวิธีที่จะนำเอาพลังงานที่สูญเปล่านำกลับมาใช้ใหม่ โดยการรีไซเคิลพลังงานนั้น และให้มันโฟกัสกลับไปยังเส้นใยนาโนที่เรียงเป็นชั้น ๆให้สามารถปล่อยแสงกลับออกมาใหม่ได้ หลอดไฟที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อพิสูจน์ความคิดแรกของพวกเขานั้น ในตอนนี้มีประสิทธิภาพอยู่ที่ 6.6% แต่จากทฤษฏี ทำให้พวกเขายังเชื่อว่าสามารถทำให้มันมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นเป็น 40% ได้ไม่ยากนัก

Discharge Lamp

การเลือกใช้

หลอดประเภทนี้จะให้แสงสว่างออกมาโดยการกระตุ้นก๊าซเฉื่อยที่อยู่ภายใน แทนการมีไส้หลอด ซึ่งหลอดดิสชาร์จนี้ยังสามารถแบ่งย่อยออกเป็นสองประเภทคือ หลอดแบบความดันต่ำ และหลอดแบบความดันสูง สำหรับในบ้านพักอาศัย มักนิยมใช้หลอดดิสชาร์จความดันต่ำเช่น หลอดฟลูออเรสเซนท์ หรือหลอดตะเกียบ ซึ่งใช้เวลาเริ่มต้นในการให้แสงสว่างน้อยกว่าหลอดดิสชาร์จประเภทอื่น ให้ความร้อนน้อยกว่า ประหยัดไฟได้มากกว่าหลอดไส้ถึงสามเท่า และมีอายุการใช้งานนานกว่าหลอดไส้ถึงสิบเท่า เหมาะกับบริเวณที่มีความยากลำบากในการเปลี่ยนหลอดไฟ จะให้แสงที่มีสีขาวใกล้เคียงกับแสงธรรมชาติในเวลากลางวัน แต่ในเวลากลางคืน จะให้แสงที่ดูแปลกออกไปไม่ค่อยเป็นธรรมชาตินัก ต่อมาได้มีการพัฒนา และผลิตหลอดฟลูออเรสเซนท์ ที่ได้ทำการปรับปรุงค่าสีของแสงให้อยู่ในโทนอุ่นขึ้น ให้เลือกใช้กันอย่างหลากหลาย

มีการพัฒนาเทคโนโลยีของหลอดไฟขึ้นอย่างมากมาย ทำให้มี ชนิดของหลอดไฟ ให้เลือกใช้กันมากขึ้นตามความต้องการที่แยกย่อยออกไป ซึ่งสามารถสร้างสีสัน และทำให้บรรยากาศภายในบ้านดูมีมิติขึ้นเช่น หลอดไลท์ไฟเบอร์ ( Light Fiber ) หรือไฟเบอร์ออพติก ( Fiber Optic ) ที่ใข้ใยแก้วนำแสงขนาดเล็ก ที่สามารถให้ความสว่างตลอดทั้งเส้น หรือเฉพาะบางส่วน ทำให้มีความยืดหยุ่นในการออกแบบ และสะดวกในการดูแลรักษาด้วยเหตุที่มีจุดศูนย์รวมเพียงจุดเดียวคือ มีเครื่องกำเนิดแสงเพียงชิ้นเดียว แต่สามารถต่อสายเดินแสงได้หลาย ๆเส้น คุณลักษณะพิเศษที่เป็นข้อดีของไลท์ไฟเบอร์คือ ไม่มีประจุไฟฟ้าที่ผิว จึงไม่เป็นอันตรายเมื่อสัมผัส มันสามารถนำมาดัดโค้งจนได้รูปแบบตามต้องการได้ง่าย ติดตั้งได้รวดเร็ว ไม่มีความร้อนเกิดขึ้นที่ผิวสัมผัส และสามารถสัมผัสน้ำได้ จึงเป็นที่นิยมใช้ตกแต่งได้ทั้งภายใน และภายนอกอาคาร การที่มันมีลักษณะที่ยืดหยุ่นที่สามารถให้แสงเฉพาะส่วนได้ ทำให้ไลท์ไฟเบอร์ถูกนำไปใช้ใน การออกแบบแสงสว่าง ตาม รูปแบบการให้แสง ที่วางแผนไว้ได้เป็นอย่างดี ตัวอย่างเช่น นำไลท์ไฟเบอร์ เพื่อใช้เดินไฟใต้ฝ้าเพดาน โดยออกแบบให้มีแสงสว่างเฉพาะปลายสาย เพื่อสร้างประกายระยิบระยับได้อย่างสวยงาม

การออกแบบสายไฟในอุโมงค์ หรือทางเดิน โดยเฉพาะบริเวณที่ การบำรุงรักษาทำได้ค่อนข้างยาก อาจนำไลท์ไปป์ ( Light pipe ) ซึ่งมีลักษณะเป็นท่อนำแสง ที่สามารถนำแสงไปได้ไกลถึงยี่สิบเมตร โดยใช้เครื่องกำเนิดแสงเพียงชิ้นเดียว แต่สามารถต่อสายไลท์ไปป์ได้หลายเส้น มันสามารถให้แสงสว่างแทนหลอดไฟได้ ให้แสงที่สบายตา และกินไฟน้อย

หลอด LED ถ้าไม่กล่าวถึงก็คงไม่สมบูรณ์ในเนื้อหา เนื่องจากมันเป็นหลอดที่ประหยัดไฟได้อย่างมีนัยสำคัญ รูปทรงก็มีหลากหลายให้เลือก ได้มีการเปรียบเทียบ และวัดค่าความสว่าง และประสิทธิภาพการกินไฟ ระหว่างหลอดฟลูออเรสเซนท์ธรรมดา กับหลอด LED จากการใช้งานจริงได้ตามตารางข้างล่าง

จะเห็นได้ว่าหลอด LED จะให้ความสว่างมากกว่า หรือใกล้เคียงกัน แต่ประหยัดไฟได้มากกว่าถึงห้าเท่า ทั้ง ๆที่มีจำนวนวัตต์น้อยกว่า แต่แน่นอนว่าราคาย่อมแพงกว่าด้วยเช่นกัน ทั้งนี้หากคำนวณในระยะยาว ก็น่าจะคุ้มค่าในเชิงเศรษฐกิจ ทั้งในระดับครัวเรือน และแม้แต่ในระดับประเทศก็ตามที

การเลือกใช้ ชนิดของหลอดไฟ ที่เหมาะสมกับความต้องการเป็นเรื่องจำเป็นไม่ยิ่งหย่อนไปกว่า การเลือก รูปทรงของโคม หากได้โคมที่มีรูปทรงงดงาม แต่หลอดไฟที่ใช้มันไม่ค่อยถูกต้องเข้าที่เข้าทางดีพอ ก็อาจทำให้ดูเหมือนว่าการออกแบบแสงสว่างภายในบ้านนั้นมันอาจดูพิลึกไปได้ สำหรับวันนี้ ฝันดี ราตรีสวัสดิ์เช่นเคยครับ